CİLT LEZYONLARI ve CİLT KANSERLERİ:
Dermatoloji ile plastik cerrahiyi buluşturan noktada cilt lezyonları ve kanserleri durmaktadır. Deride görülen lezyonlar çocukluk çağından beri olan ve sonradan ortaya çıkanlar olmak üzere ikiye ayrılır. Ama önemli olan lezyonun kanser veya öncüsü olup olmadığıdır. Bu sebeple cilt lezyonlarının öncelikle bir dermatoloji uzmanı tarafından değerlendirilmesi uygun olacaktır.
Gözünüze “ben” gibi görünen bir lezyon aslında bir cilt kanseri veya damar lezyonu olabilmektedir. Benzer şekilde kanser zannettiğiniz bir lezyon aslında cerrahinin sakıncalı olduğu bir enfektif durum da olabilmektedir. Biz prensip olarak lezyonların öncelikle dermoskopi cihazı ile değerlendirilmesi ve işlem öncesi dermatolog tarafından ön tanı almış olmasını tercih ve tavsiye etmekteyiz. Çıkartılan tüm cerrahi yapılar patoloji tarafından incelendikten sonra hastaya kesin sonuç bildirilmekte ve gerekirse ek tedavi ve takipler önerilmektedir. Malign melanom ve malign mezankimal sarkomlar dışındaki kanserler cerrahiyle iyi sonuç vermektedirler.
Bir lezyonun cerrahi olarak çıkartılması planlanmışsa olabildiğince az iz kalması istenir. Bunun için yüz gibi görünür bölgelerdeki lezyonların cerrahisi acil bir durum yoksa sonbahar ve kış aylarına bırakılmalıdır. Ancak kanser şüphesi olan lezyonlar için iz ikinci planda düşünülecektir. Şayet hastanın yüzündeki lezyonlara benzer ancak görünmeyen bir bölgede lezyonlar varsa bu lezyonlar öncelikle alınarak, hastanın yara iyileşme şekli belirlenmeli, gerekirse ek önlemlerle yara izi en aza indirilmelidir. Konu hakkında Onarım&Yara sekmesinde Yara İzi başlıklı bölümü de okumanız önerilir.
CİLT KANSERLERİ
A- Kanser Öncüsü Lezyonlar
Aktinik Keratoz:
Yüz ve el gibi güneşe maruz kalan yerlerde sıklıkla görülür. Topikal kremler ve kriyoterapi, RT, dermabrazyon gibi tekniklerle tedavi edilebileceği gibi; küçük boyutlu ve yaygın olmayan lezyonlar cerrahi olarak alınabilir.
Korn Kutanea
Cilt üzerinde boynuz benzeri sert lezyonlardır. Etrafında kırmızı bir cilt bulunur ve genellikle altında SCC denilen kötü huylu kanserleri saklaması ile önem taşımaktadır. Vakit kaybedilmeden cerrahi olarak alınmalıdır. Patoloji sonucuna göre tekrar ameliyat gerebileceği unutulmamalıdır.
Konjenital Kıllı Nevüs
Doğumdan itibaren mevcut olan ve yaşla birlikte büyüyerek daha çok göze çarpan, üzerinde kıl bulunan lezyondur. Genellikle iyi hyludur. Ancak malignite potansiyeli olduğundan, yani ileride kanserleşebileceği için tedbiren alınması önerilmektedir.
Sebase Nevüs
Genellikle saçlı deri içinde görülse de pek çok yerde karşımıza çıkabilmektedir. Üzerinde seyrek olarak kıl bulundurabilir. Sebase bezler içerdiği için yağlanmaya yol açabilir. İyi huylu bir lezyon olmasına rağmen kanser hücresine dönüşebileceği riskinden dolayı cerrrahi olarak çıkartılmalıdır.
B- Kanserler
BCC (Bazal Hücreli Karsinom):
En sık görülen ve en iyi seyirli cilt kanseridir. Genellikle hastalar bu kanser sebebi ile kaybedilmezler. Ancak uzun süre ihmal edilen vakalarda beyin, göz ve burun gibi organlara yayılım sebebi ile kötü sonuçlar görülebilmektedir. Metastaz yapmaz. Yavaş ilerler. Yüzeyel tipi kremlerle bile tedavi edilebilir. Güneş gören yerlerde daha yaygın ortaya çıkar. Çiftçiler potansiyel riskli gruptur.
SCC (Skuamöz Hücreli Karsinom):
Daha nadir görülen bir cilt kanseridir. Özellikle eski yanık skarları üzerinde geç dönemde ülserlerle ortaya çıkar. Lenf nodu ve uzak organ metastazı yapabilir. Acil olarak alınmalı, metastaz yönünden değerlendirilmeli ve sık takip edilmelidir. Yanık yaraları gibi uzun süre tedavi edilmeyen ve kendi kendine iyileşen yaralarda da uzun seneler sonra ortaya çıkabilmektedir. Sigara içenlerin özellikle alt dudaklarında görülür. Ayrıca güneşe faza maruz kalan bölgelerde -özellikle çocukluk döneminde- sıklıkla ortaya çıkar.Malign Melanom: En nadir görülen cilt kanserlerindendir. Gidişatı kötüdür. Hızla tedavisi gereklidir. Tedavisinde cerrahiye ek olarak kemoterapi de kullanılmaktadır. Hızlı ve çok odaklı metastaz yapması sebebi ile tehlikelidir. İyi huylu kabul edilen displastik nevüsler erkenden alınmadıkları taktirde malign melanoma dönüşebilmektedirler. Bu sebeple tüm renkli lezyonlar ben olarak kabul edilmemeli; dermatoskop ile değerlendirilmelidir.
CİLT LEZYONLARI
Nevüsler (Benler):
Çoğunlukla iyi huyludurlar. Ailesel yatkınlık mevcuttur. Vücudun pek çok kısmında görülebilmektedirler. Özellikle el ayasaı ve ayak tabanı ile genital bölgede olanların kötüye dönme potansyeli fazladır. Bu yüzden hastaların kendilerini ve yakınlarını bilgilendirmeleri, erken tanı açısından önem arz etmektedir. Displastik nevüs denilen ve malignleşmeye doğru giden benler dermatolog kontrolü ile erkenden teşhis edilebilmekte ve cerrahi olarak alınmaktadırlar. Nevüslerin dermoskopi ile takibi önemlidir. Ama asıl önemli olan alınan nevüsülerin patolojik değerlendirlmesidir.
Hemanjiomlar:
Doğumda görülmezler. Doğumdan bir kaç hafta sonra ortaya çıkma eğilimindedirler. İyi huylu lezyonlardır. Çoğunlukla 7 yaşına kadar kendiliğinden yok olmaktadırlar. Çocukluk çağında yaralanmalarında aşırı kanama olması aileleri tedirgin etmektedir. Kanama olduğunda elinizi hiç çekmeden 15 dakika boyunca kanayan yere bastırmanız yeterli olacaktır. Bunu iki defa tekrar etmenize rağmen kanama devam ediyorsa hekiminize başvurmanız gerekmektedir.Güneş Lekeleri: Hamilelikte ortaya çıkma potansiyeli artar. Hormonal denge önemlidir. Güneş gibi UV kaynaklarına (solaryum, PUVA tedavisi…) maruziyet tetikleyici rol oynamaktadır. Tedavisi zor ve inatçı lezyonlardır. Peeling, mezoterapi gibi tedavilerle azaltılır veya yok edilir. Ancak tekrarlama oranı yüksektir.
CİLTALTI KİTLELER
Basit Kistler: Genellikle sebase cilt bezlerinin kanalları tıkandığı için oluşur. Cilt altında düzgün yüzeyli, lastik kıvamında kitleler oluşturur. Enjektörle boşaltmak asla çözüm değildir, hatta ileride yapılacak cerrahiyi olumsuz etkilemektedir. Bu kitleler sıkıldıklarında etraflarını saran kapsül yırtılmakta ve cilt altında yayılmaktadırlar. Kapsülü yırtılmış kistler, birleşmiş toplar gibi ele gelmektedirler. Ayrıca cilde açıldıklarında kötü kokulu yoğun kıvamlı krem şeklinde bir madde boşalabilecektir. Kesin çözüm cerrahi olarak çıkartmaktır. Dermoid Kistler: Vücudumuz embriyo döneminde 3 ana yapıdan köken alır. Bu yapıların birleşme bölgelerinde yanlış yerleşme ve kist oluşturması ile dermoid kistler ortaya çıkar. En sık yumurtalıkta görülmekle birlikte plastik cerrahi için en sık görülme yeri kaş dış kenarlarıdır. Kötü huylu olmasalar da giderek büyüyüp göze bası yapabileceği veya patladığında yabancı cisim reaksiyonu yaratabileceği için erken cerrahi önerilmektedir. Komşu oldukları kemikte çukurluk oluşturmaları dikkat çekicidir. Lipomlar: Cilt altında biriken yağ kitleleridir. Ciltaltında yumrular şeklinde görülür ve ele gelir. İyi huylu kitlelerdir. Kansere dönüşmezler. Ancak şekil bozukluğu, ortaya çıktığı bölgeye göre ek şikayelere sebep olabilirler. USG ile tnı koyulabilir. Özellikle sırt bölgesinde kas aralarına girme eğiliminde olduğundan lokal anestezi ile işlem önerilmemektedir. Tekrarlayabilecekleri unutulmamalıdır. Büyük kitleler liposuction ile alınabilmektedir.
